تعیین تغییرات مکانی و زمانی آلاینده‌های گوگرد دی اکسید، نیتروژن دی اکسید و انواع ذرات معلق با استفاده از تکنیک‌های GIS در تهران

یکی از معضلات اساسی شهرهای بزرگ جهان پدیدۀ آلودگی هواست. ایران به خصوص کلان‌شهر تهران نیز از این پدیده مصون نیست، به طوری که سالیانه شاهد خسارات مالی، جانی و اجتماعی متأثر از این نوع آلودگی‌ها هستیم. آلودگی هوای این شهر اغلب ناشی از منابع ثابت و متحرک آلوده‌کننده است و مهم‌ترین آلاینده‌های تهران را ذرات معلق PM10 و PM2.5، CO، O3، SO2 و NO2 دربر می‌گیرند. از این رو در تخمین حاضر ابتدا روش‌های مختلف درون‌یابی برای تولید نقشه‌های کیفیت هوای حاصل از آلاینده‌های ذرات معلق، دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن ارزیابی شدند. سپس، با استفاده از روش‌های درون‌یابی بهینه، نقشه‌های کیفیت هوای حاصل از این آلاینده‌ها برای همۀ روزهای سال 1391 تولید شد. همچنین، از آنجا که آلودگی هوا با عوامل متعددی از قبیل توپوگرافی، اقلیم، جمعیت، شبکۀ حمل ‌و نقل و حجم ترافیک در ارتباط است با استفاده از روش LUR مهم‌ترین عوامل مؤثر‌‌‌ در تولید هر یک از این آلاینده‌ها تعیین و در ادامه با استفاده از همین روش به مدل‌سازی آن‌‌‌ها در بهار پرداخته شد. نتایج نشان داد که برای درون‌یابی داده‌های آلاینده‌‌‌های دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن روش کوکریجینگ همراه سه پارامتر دما، جهت و سرعت باد مناسب‌ترین روش‌ به شمار می‌رود، در حالی‌ که برای آلاینده‌‌‌های ذرات معلق PM10 و PM2.5 روش Spline نتایج بهتری را ارائه می‌دهد. همچنین، نتایج مدل LUR نشان داد که مهم‌ترین عامل مؤثر‌‌‌ در آلاینده‌‌‌های SO2، NO2 و ذرات معلق PM2.5 حجم ترافیک است، در حالی ‌که مهم‌ترین عامل مؤثر‌‌‌ در آلایندۀ ذرات معلق PM10 اماکن صنعتی است.